سخنان گرانبها از امام رضا (علیهم السلام)
پنهان کننده کار نیک ( پاداشش ) برابر هفتاد حسنه
است و آشکار کنندهکار بد سرافکنده است ، و پنهان کننده کار بد
آمرزیده است
(اصول کافى ، ج ۴ ، ص ۱۶۰)
۳٫ از اخلاق پیامبران ، نظافت و پاکیزگى است
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴٫ امین به تو خیانت نکرده ( و نمىکند ) و لیکن ( تو ) خائن را امین تصورنمودى
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۵٫ برادر بزرگتر به منزله پدر است
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۶٫ دوست هرکس عقل او ، و دشمنش جهل اوست
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۷٫ دوستى با مردم ، نیمى از عقل است
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۸٫ به درستى که خداوند ، سر و صدا و تلف کردن مال و پر خواهشى را دوستندارد
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۹٫ عقل شخص مسلمان تمام نیست ، مگر این که ده
خصلت را دارا باشد : از اوامید خیر باشد ، از بدى او در امان باشند ،
خیر اندک دیگرى را بسیار شمارد ، خیر بسیار خود را اندک شمارد ، هرچه
حاجت از او خواهند دلتنگ نشود ، در عمر خود از دانشطلبى خسته نشود ،
فقر در راه خدایش از توانگرى محبوبتر باشد ، خوارى در راه خدایش از
عزت با دشمنش محبوبتر باشد ، گمنامى را از پرنامى خواهانتر باشد . سپس
فرمود : دهمى چیست و چیست دهمى ! به او گفته شد : چیست ؟ فرمود :
احدى را ننگرد جز این که بگوید او از من بهتر و پرهیزگارتر است
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۱۰٫ از امام رضا ( ع ) سؤال شد : سفله کیست ؟ فرمود : آن که چیزى دارد کهاز ( یاد ) خدا بازش دارد
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۱۱٫ ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است ، و تقوا
یک درجه بالاتر از ایماناست ، و به فرزند آدم چیزى بالاتر از یقین
داده نشده است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۲٫ اطعام و میهمانى کردن براى ازدواج از سنت است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۳٫ پیوند خویشاوندى را برقرار کنید گرچه با جرعه آبى باشد ، و بهترین پیوندخویشاوندى ، خوددارى از آزار خویشاوندان است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۴٫ حضرت رضا ( ع ) همیشه به اصحاب خود مىفرمود :
بر شما باد به اسلحهپیامبران ، گفته شد : اسلحه پیامبران چیست ؟
فرمود : دعا
(اصول کافى ، ج ۴ ، ص ۲۱۴)
۱۵٫ از نشانههاى دین فهمى ، حلم و علم است ، و
خاموشى درى از درهاى حکمتاست . خاموشى و سکوت ، دوستى آور و
راهنماى هر کار خیرى است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۶٫ زمانى بر مردم خواهد آمد که در آن عافیت ده
جزء است ، که نه جزء آن درکنارهگیرى از مردم ، و یک جزء آن در
خاموشى است
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۱۷٫ از امام رضا ( ع ) از حقیقت توکل سؤال شد . فرمود : این که جز خدا ازکسى نترسى
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۸٫ به راستى که بدترین مردم کسى است که یارىاش را ( از مردم ) باز دارد وتنها بخورد و زیر دستش را بزند
(تحف العقول ، ص ۴۷۲)
۱۹٫ بخیل را آسایشى نیست ، و حسود را خوشى و لذتى نیست ، و زمامدار را وفایى نیست ، و دروغگو را مروت و مردانگى نیست
(تحف العقول ، ص ۴۷۳)
۲۰٫ کسى دست کسى را نمىبوسد ، زیرا بوسیدن دست او مانند نماز خواندن براىاوست
(تحف العقول ، ص ۴۷۳)
۲۱٫ به خداوند خوشبین باش ، زیرا هرکه به خدا
خوشبین باشد ، خدا با گمانخوش او همراه است ، و هرکه به رزق و
روزى اندک خشنود باشد ، خداوند به کردار اندک او خشنود باشد ، و هرکه
به اندک از روزى حلال خشنود باشد ، بارش سبک و خانوادهاش در نعمت
باشد و خداوند او را به درد دنیا و دوایش بینا سازد و او را از دنیا به
سلامت به دار السلام بهشت رساند
(تحف العقول ، ص ۴۷۲)
۲۲٫ ایمان چهار رکن است : توکل بر خدا ، رضا به قضاى خدا ، تسلیم به امرخدا ، واگذاشتن کار به خدا
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۲۳٫ از امام رضا درباره بهترین بندگان سؤال شد .
فرمود : آنان هرگاه نیکىکنند خوشحال شوند ، و هرگاه بدى کنند آمرزش
خواهند ، و هرگاه عطا شوند شکر گزارند ، و هرگاه بلا بینند صبر کنند ، و
هرگاه خشم کنند . درگذرند
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۲۴٫ کسى که فقیر مسلمانى را ملاقات نماید و بر خلاف
سلام کردنش بر اغنیا براو سلام کند ، در روز قیامت در حالى خدا را
ملاقات نماید که بر او خشمگین باشد
(عیون اخبار الرضا ، ج ۲ ، ص ۵۲)
۲۵٫ از حضرت امام رضا ( ع ) درباره خوشى دنیا سؤال شد . فرمود : وسعت منزلو زیادى دوستان
(بحار الانوار ، ج ۷۶ ، ص ۱۵۲)
۲۶٫ زمانى که حاکمان دروغ بگویند ، باران نبارد و
چون زمامدار ستم ورزد ،دولت ، خوار گردد ، و اگر زکات اموال داده
نشود چهار پاپان از بین روند
(بحار الانوار ، ج ۷۳ ، ص ۳۷۳)
۲۷٫ هر کس اندوه و مشکلى را از مؤمنى برطرف نماید ، خداوند در روز قیامتاندوه را از قلبش برطرف سازد
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۶۸)
۲۸٫ بعد از انجام واجبات ، کارى بهتر از ایجاد خوشحالى براى مؤمن ، نزدخداوند بزرگ نیست
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۲۹٫ بر شما باد به میانهروى در فقر و ثروت ، و نیکى
کردن چه کم و چه زیاد ،زیرا خداوند متعال در روز قیامت یک نصفه
خرما را چنان بزرگ نماید که مانند کوه احد باشد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۶)
۳۰٫ به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر رابفشارید و به هم خشم نگیرید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۳۱٫ بر شما باد راز پوشى در کارهاتان در امور دین و
دنیا . روایت شده که” افشاگرى کفر است ” و روایت شده ” کسى که
افشاى اسرار مىکند با قاتل شریک است ” و روایت شده که ” هرچه از
دشمن پنهان مىدارى ، دوست تو هم بر آن آگاهى نیابد ”
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۳۲٫ آدمى نمىتواند از گردابهاى گرفتارى با
پیمانشکنى رهایى یابد ، و ازچنگال عقوبت رهایى ندارد کسى که با
حیله به ستمگرى مىپردازد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۹)
۳۳٫ با سلطان و زمامدار با ترس و احتیاط همراهى کن ، و با دوست با تواضع ،و با دشمن با احتیاط ، و با مردم با روى خوش
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۶)
۳۴٫ هر کس به رزق و روزى کم از خدا راضى باشد ، خداوند از عمل کم او راضىباشد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۶)
۳۵٫ عقل ، عطیه و بخششى است از جانب خدا ، و ادب
داشتن ، تحمل یک مشقتاست ، و هر کس با زحمت ادب را نگهدارد ، قادر
بر آن مىشود ، اما هر که به زحمت بخواهد عقل را به دست آورد جز بر
جهل او افزوده نمىشود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۲)
۳۶٫ به راستى کسى که در پى افزایش رزق و روزى
است تا با آن خانواده خود را اداره کند ، پاداشش از مجاهد در راه خدا
بیشتر است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۳۹)
۳۷٫ پنج چیز است که در هر کس نباشد امید چیزى از
دنیا و آخرت به او نداشته باش : کسى که در نهادش اعتماد نبینى ، و
کسى که در سرشتش کرم نیابى ، و کسى که در خلق و خوىاش استوارى
نبینى ، و کسى که در نفسش نجابت نیابى ، و) کسى که از خدایش
ترسناک نباشد
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۳۸٫ هرگز دو گروه با هم روبهرو نمىشوند ، مگر اینکه نصرت و پیروزى با گروهىاست که عفو و بخشش بیشترى داشته باشد
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۳۹٫ مبادا اعمال نیک و تلاش در عبادت را به اتکاى
دوستى آل محمد ( ع ) رهاکنید ، و مبادا دوستى آل محمد ( ع ) و تسلیم
براى آنان را به اتکاى عبادت از دست بدهید ، زیرا هیچ کدام از
ایندو به تنهایى پذیرفته نمىشود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۴۰٫ عبادت پر روزه داشتن و نماز خواندن نیست ، و همانا عبادت پر اندیشهکردن در امر خداست
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴۱٫ کسى که نعمت دارد باید که بر عیالش در هزینه وسعت بخشد
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴۲٫ هرچه زیادى است نیاز به سخن زیادى هم دارد
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴۳٫ کمک تو به ناتوان بهتر از صدقه دادن است
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۴٫ به آن حضرت گفته شد : چگونه صبح کردى ؟ فرمود
: با عمر کاسته ، و کردارثبت شده ، و مرگ بر گردن ما و دوزخ دنبال
ما است ، و ندانیم با ما چه شود
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۵٫ سخاوتمند از طعام مردم بخورد تا از طعامش بخورند ، و بخیل از طعام مردمنخورد تا از طعامش نخورند
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۶٫ ما خاندانى باشیم که وعده خود را وام دانیم چنانچه رسول خدا ( ص )کرد
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۷٫ هیچ بنده به حقیقت کمال ایمان نرسد تا سه خصلتش باشد : بینایى در دین ، و اندازهدارى در معیشت ، و صبر بر بلاها
(تحف العقول ، ص ۴۷۱)
۴۸٫ به ابى هاشم داود بن قاسم جعفرى فرمود : اى
داود ما را بر شما به خاطر رسول خدا ( ص ) حقى است ، و شما را هم بر
ما حقى است ، هر که حق ما را شناخت رعایت او باید ، و هر که حق ما
را نشناخت حقى ندارد
(تحف العقول ، ص ۴۷۱)
۴۹٫ با نعمتها خوش همسایه باشید ، که گریز پایند ، و از مردمى دور نشوند که باز آیند
(تحف العقول ، ص ۴۷۲)
۵۰٫ ابن سکیت به آن حضرت گفت : امروزه حجت بر
مردم چیست ؟ در پاسخفرمود : همان عقل است که به وسیله آن شناخته
مىشود آن که راستگو است از طرف خدا و از او باور مىکند ، و آن که
دروغگو است و او را دروغ مىشمارد ، ابن سکیت گفت : به خدا این است
پاسخ
(تحف العقول ، ص ۴۷۳)
